روکش های دندان

نمای کلی

روکش دندان چیست؟

روکش دندان یک کلاهک به شکل دندان است. دندان‌پزشکان از روکش‌ها برای بازسازی دندان‌های ضعیف، شکسته یا پوسیده استفاده می‌کنند.

روکش به طور کامل روی دندان قرار می‌گیرد، مانند یک کلاه چسبان. برای اطمینان از قرارگیری صحیح، دندان‌پزشک باید مقدار کمی از مینای دندان را قبل از چسباندن روکش جدید حذف کند.

تکنسین‌های دندان، روکش‌ها را از مواد مختلفی از جمله رزین، فلز و پرسلن می‌سازند.

چه زمانی به روکش دندان نیاز دارید؟

روکش‌های دندانی کاربردهای متعددی دارند. ممکن است به یک روکش دندان نیاز داشته باشید تا:

✓ تقویت یک دندان ضعیف.

✓ محافظت و حمایت از یک دندان ترک‌خورده.

✓ بازسازی یک دندان ساییده‌شده یا شکسته.

✓ نگه‌داشتن یک بریج دندانی در جای خود.

✓ پوشاندن یک دندان با تغییر رنگ شدید یا لک‌های زیاد.

✓ پوشاندن یک دندان درمان‌شده با عصب‌کشی.

✓ پوشاندن یک ایمپلنت دندانی.

انواع روکش‌های دندانی

انواع مختلفی از روکش‌های دندانی وجود دارد. نوع مناسب برای شما بستگی به ترجیحات شخصی و نیازهای خاص سلامت دهان و دندان شما دارد.

روکش‌های فلزی

تکنسین‌های دندان از فلزات مختلفی برای ساخت روکش‌های دندانی استفاده می‌کنند، از جمله طلا، پالادیوم، نیکل و کروم. روکش‌های فلزی به‌ندرت ترک می‌خورند یا می‌شکنند، دوام بالایی دارند و فقط نیاز به حذف مقدار کمی از مینای دندان دارند. همچنین قادر به تحمل نیروهای جویدن و گاز گرفتن هستند.

نکته منفی اصلی این نوع روکش، رنگ فلزی آن است. روکش‌های فلزی گزینه‌ای مناسب برای دندان‌های عقبی هستند که در معرض دید نیستند.

روکش‌های پرسلن متصل به فلز (PFM)

روکش‌های پرسلن متصل به فلز (PFM) ترکیبی از دوام فلز و ظاهر طبیعی پرسلن هستند. دندان‌پزشکان می‌توانند این روکش‌ها را با رنگ دندان‌های طبیعی شما تطبیق دهند.

با وجود استحکام بالا، روکش‌های PFM دارای معایبی نیز هستند. برای مثال، پوشش پرسلنی آن ممکن است با گذشت زمان ترک بردارد و فلز زیر آن نمایان شود. علاوه بر این، این روکش‌ها ممکن است به تدریج باعث ساییدگی مینای دندان‌های مقابل شوند.

روکش‌های PFM تقریباً به اندازه روکش‌های فلزی دوام دارند و می‌توانند دندان‌های جلو و عقب را بازسازی کنند.

روکش‌های سرامیکی فشرده

روکش‌های سرامیکی فشرده دارای یک هسته داخلی سخت هستند. این نوع روکش شبیه به PFM است، اما به جای فلز، هسته آن از سرامیک ساخته شده است. برای ساخت این هسته، تکنسین سرامیک را در دمای بسیار بالا ذوب و فشرده می‌کند و سپس چندین لایه پرسلن به آن اضافه می‌کند. مانند روکش‌های تمام پرسلنی، این نوع روکش‌ها نیز شفافیت مینای طبیعی دندان را تقلید می‌کنند.

روکش‌های سرامیکی فشرده همان معایب روکش‌های PFM را دارند. لایه‌های سرامیکی ممکن است به مرور زمان ترک بردارند. از این روکش‌ها برای دندان‌های جلو و عقب استفاده می‌شود.

روکش‌های تمام سرامیک یا تمام پرسلن

روکش‌های تمام سرامیک یا تمام پرسلن بیشترین شباهت را به مینای طبیعی دندان دارند. این نوع روکش همچنین گزینه‌ای مناسب برای افرادی است که به فلز حساسیت دارند.

تکنسین‌های آزمایشگاهی از مواد مختلفی برای ساخت روکش‌های سرامیکی استفاده می‌کنند، اما یکی از محبوب‌ترین آن‌ها دی‌اکسید زیرکونیوم است. روکش‌های زیرکونیا بسیار مقاوم هستند و می‌توانند نیروهای بیشتری را نسبت به سایر روکش‌های سرامیکی تحمل کنند. همچنین، این روکش‌ها به دندان‌های مقابل آسیب کمتری وارد کرده و ساییدگی مینای آن‌ها را کاهش می‌دهند.

روکش‌های دندانی یک‌روزه

بسیاری از دندان‌پزشکان از فناوری CAD/CAM (طراحی و ساخت به کمک رایانه) برای ایجاد روکش‌ها در مطب خود استفاده می‌کنند. این فناوری به دندان‌پزشک اجازه می‌دهد که اسکن دیجیتالی از دندان‌های شما بگیرد و از آن‌ها برای طراحی یک روکش سفارشی استفاده کند. پس از طراحی، تصاویر به یک دستگاه تراش فرستاده می‌شود تا روکش شما از یک بلوک سرامیکی ساخته شود.

مزیت اصلی فناوری CAD/CAM این است که می‌توانید در یک جلسه دندان‌پزشکی روکش خود را دریافت کنید. با این حال، این روکش‌ها برای همه مناسب نیستند. از دندان‌پزشک خود بپرسید که آیا کاندیدای مناسبی برای این روش هستید یا خیر.

روکش‌های تمام رزین

روکش‌های دندانی ساخته‌شده از رزین معمولاً ارزان‌تر از سایر انواع روکش‌ها هستند. اما آن‌ها شکننده‌تر بوده و احتمال شکستگی‌شان بیشتر از روکش‌های PFM است.

دندان‌پزشکان معمولاً از رزین برای ساخت روکش‌های موقت استفاده می‌کنند که به‌طور متوسط بین سه تا پنج سال دوام دارند.

جزئیات فرآیند

در طول فرایند قرار دادن روکش دندان چه اتفاقی می‌افتد؟

قرار دادن روکش دندان معمولاً به دو جلسه نیاز دارد:

جلسه اول

مراحل انجام روکش دندان شامل موارد زیر است:

1. آماده‌سازی دندان شما. برای آماده‌سازی دندان جهت نصب روکش، دندانپزشک مقداری از مینای طبیعی دندان را حذف می‌کند. این کار فضای لازم برای روکش جدید را ایجاد کرده و باعث می‌شود که پس از چسباندن در جای خود محکم باقی بماند. همچنین ممکن است از مواد پرکننده برای تقویت بخش‌های خاصی از دندان استفاده شود. هدف اصلی این مرحله، ایجاد یک پایه مستحکم برای روکش جدید است.

2.  قالب‌گیری دندان. در مرحله بعد، دندانپزشک از دندان‌های شما قالب می‌گیرد. این قالب‌گیری ممکن است به‌صورت فیزیکی با مواد خمیری شکل انجام شود یا به‌صورت دیجیتالی با استفاده از اسکنر دستی. سپس این قالب‌ها به یک لابراتوار دندانپزشکی ارسال می‌شوند، جایی که تکنسین از آن‌ها برای ساخت روکش سفارشی شما استفاده می‌کند.

3.  نصب روکش موقت. معمولاً دو تا سه هفته (گاهی بیشتر) طول می‌کشد تا لابراتوار دندانپزشکی روکش دائمی شما را بسازد. در این مدت، دندانپزشک یک روکش موقت روی دندان شما قرار می‌دهد. روکش‌های موقت معمولاً از رزین یا آکریلیک ساخته می‌شوند.

مراجعه دوم

پس از آماده شدن روکش جدید شما، لابراتوار آن را به مطب دندانپزشک ارسال می‌کند. در جلسه دوم، دندانپزشک شما:

1. روکش موقت شما را برمی‌دارد.

2. شکل، رنگ و تناسب روکش جدید را بررسی می‌کند.

3. روکش جدید را با استفاده از یک چسب دندانی قوی روی دندان شما می‌چسباند.

مزایا و معایب

مزایای روکش دندان چیست؟

مهم‌ترین مزیت روکش دندان این است که می‌تواند عمر دندان طبیعی را طولانی‌تر کند. به‌طور خاص، روکش‌ها می‌توانند:

✓ دندان‌های ساییده، شکسته یا پوسیده را درمان کنند.

✓ از دندان‌ها در برابر فرسایش (ساییدگی) محافظت کنند.

✓ عملکرد جویدن را بهبود بخشند.

✓ ظاهر شما را بهبود دهند.

✓ با مراقبت مناسب، بین پنج تا ۱۵ سال دوام داشته باشند.

معایب روکش دندان چیست؟

البته روکش‌های دندانی برخی معایب نیز دارند. برای مثال:

1. نیاز به حذف بخشی از مینای طبیعی دندان دارند.

2. ممکن است در هفته‌های اول پس از نصب، حساسیت دندانی ایجاد کنند.

3. در طول زمان ممکن است بشکنند یا ترک بردارند.

4. اگر به‌درستی نصب نشوند، می‌توانند باعث تجمع باکتری و پوسیدگی شوند.

5. در موارد نادر، ممکن است واکنش آلرژیک ایجاد کنند.

6. هزینه بالایی دارند.

بهبودی و آینده

چقدر طول می‌کشد تا بعد از نصب روکش دندان بهبود پیدا کنم؟

بیشتر افراد بلافاصله پس از نصب روکش می‌توانند به کار، مدرسه و فعالیت‌های روزمره خود بازگردند. اما تجربه مقداری حساسیت به گرما و سرما برای چند هفته طبیعی است.

همچنین ممکن است در اطراف دندان تحت درمان، مقداری درد یا حساسیت لثه داشته باشید. این عوارض طبیعی بوده و معمولاً طی چند روز از بین می‌روند. برای کاهش ناراحتی می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید.

مواد غذایی که باید از آن‌ها اجتناب کنید

چه روکش موقت داشته باشید و چه دائمی، باید از برخی مواد غذایی پرهیز کنید، از جمله:

1. تکه‌های یخ.

2. آجیل‌های بسیار سفت.

3. پاپ‌کورن (همراه با هسته).

4. مواد غذایی چسبناک مانند تافی و کارامل.

این مواد می‌توانند به روکش شما آسیب برسانند یا باعث جدا شدن آن شوند.

آیا روکش دندان دائمی است؟

روکش‌های دندانی با مراقبت صحیح می‌توانند بیش از ۳۰ سال دوام داشته باشند. اما در صورت ترک‌خوردگی یا آسیب، ممکن است نیاز به تعویض داشته باشند.

چگونه از روکش دندان مراقبت کنم؟

برای حفظ روکش دندانی خود در شرایط مناسب:

✓ حداقل روزی دو بار با خمیردندان حاوی فلوراید و مسواک نرم مسواک بزنید.

✓ روزانه یک‌بار بین دندان‌های خود را نخ دندان بکشید.

✓ از دهان‌شویه آنتی‌باکتریال استفاده کنید تا از تجمع پلاک دندانی و باکتری‌های مضر جلوگیری شود.

✓ از خوردن غذاهای بسیار سفت، ترد یا چسبناک پرهیز کنید.

✓ اگر دندان‌قروچه دارید یا دندان‌های خود را به هم فشار می‌دهید (براکسیسم)، از دندانپزشک خود درباره استفاده از گارد دندانی سفارشی مشورت بگیرید.

✓ به طور منظم برای تمیز کردن و معاینه دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید.

زمان تماس با پزشک

چه زمانی باید با دندانپزشک تماس بگیرم؟

اگر روکش دندانی دارید، در صورت مشاهده موارد زیر با دندانپزشک خود تماس بگیرید:

1. لق شدن روکش.

2. بوی بد دهان یا طعم ناخوشایند.

3. ترک‌خوردگی یا لب‌پریدگی روکش.

4. لبه‌های تیز که زبان یا لثه را آزار می‌دهد.

جزئیات بیشتر

آیا روکش دندان دردناک است؟

روکش دندانی نباید دردناک باشد. ممکن است پس از نصب روکش کمی حساسیت داشته باشید، اما نباید درد یا ناراحتی‌ای داشته باشید که خواب شما را مختل کند.

در طول انجام این روش، اگر احساس درد داشتید، به دندانپزشک خود اطلاع دهید. آن‌ها می‌توانند دوز بیشتری از بی‌حسی به شما بدهند تا راحت باشید.

لمینت یا روکش دندان: کدام گزینه برای من مناسب‌تر است؟

روکش دندان کل سطح دندان را می‌پوشاند، در حالی که لمینت یک لایه نازک از پرسلن است که فقط سطح جلویی دندان را پوشش می‌دهد. انتخاب بین این دو بستگی به اهداف شما دارد:

✓ لمینت‌ها کاربرد زیبایی دارند و ترک‌ها، لب‌پریدگی‌ها، تغییر رنگ و سایر مشکلات ظاهری را می‌پوشانند.

✓ روکش‌ها کاربرد ترمیمی دارند و هدف اصلی آن‌ها بهبود سلامت دندان است، اما می‌توانند ظاهر دندان را نیز بهبود ببخشند.

رایج‌ترین جایگزین برای روکش چیست؟

بسته به اهداف شما در حفظ سلامت دهان و دندان، گزینه‌های جایگزین مختلفی وجود دارد:

✓ اینله و آنله. اگر دندانی بیش از حد آسیب‌دیده باشد که با پر کردن ترمیم شود اما هنوز نیازی به روکش نداشته باشد، می‌توان از اینله یا آنله استفاده کرد. این نوع ترمیم مانند قطعه‌ای از پازل داخل قسمت آسیب‌دیده دندان قرار می‌گیرد.

✓ لمینت. اگر مشکلات زیبایی دارید اما پوسیدگی یا آسیب جدی وجود ندارد، لمینت ممکن است بهترین گزینه باشد. این پوسته‌های سرامیکی سفارشی روی سطح جلویی دندان‌ها چسبانده می‌شوند و لب‌پریدگی، ترک‌خوردگی و تغییر رنگ را می‌پوشانند.

✓ کشیدن دندان و کاشت ایمپلنت. اگر دندان شما به شدت پوسیده یا شکسته باشد، روکش ممکن است نتیجه قابل پیش‌بینی‌ای نداشته باشد. در این موارد، دندانپزشک ممکن است توصیه کند که دندان کشیده شده و با ایمپلنت جایگزین شود.

کلاهک دندانی و روکش: آیا تفاوتی دارند؟

هیچ تفاوتی بین این دو وجود ندارد. این‌ها دو نام متفاوت برای یک نوع ترمیم هستند. برخی افراد به روکش‌های دندانی

 “کلاهک” می‌گویند زیرا دندان را کاملاً می‌پوشانند.

یادداشتی از کلینیک دکتر معین تقوی

روکش‌های دندانی می‌توانند دندان‌های فرسوده، آسیب‌دیده یا پوسیده را ترمیم کنند. انواع مختلفی از روکش‌ها از مواد متنوعی ساخته می‌شوند. بهترین نوع روکش برای شما به عوامل مختلفی از جمله بودجه، ترجیحات شخصی و اهداف سلامت دهان و دندان بستگی دارد. روکش‌ها بادوام هستند، اما دائمی نیستند و در نهایت نیاز به تعویض خواهند داشت. مراجعه منظم به دندانپزشک و رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند به حفظ روکش برای سال‌ها کمک کند.

مقالات توسط دکتر معین تقوی، جراح پریودنتیست و متخصص بیماری‌های لثه بررسی شده‌اند. این اطلاعات فقط برای اهداف آموزشی ارائه شده‌اند و جایگزین توصیه‌های پزشکی حرفه‌ای، تشخیص یا درمان نیستند. همیشه با دندانپزشک، پزشک یا سایر ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی مجرب مشورت کنید.