پر کردن دندان ها با اشعه

حتما شما هم این روزها زیاد شنیده اید که بعضی هامی گویند: من پیش دندانپزشکم رفتم و او با اشعه یا لیزر دندان هایم را پر کرد، به طوری که اصلا معلوم نیست پر شده است.

پر کردن دندان، به معنی برداشتن و تراشیدن پوسیدگی های دندان و جایگزین کردن آن با مواد ترمیمی است. این ماده ترمیمی تا مدت های طولانی، فقط آمالگام (همان مواد سیاه رنگ یا نقره ای) بود. اما در سال های اخیر با پیشرفت علم، موادی همرنگ دندان یا همان کامپوزیت ها به عرصه دندانپزشکی ترمیمی وارد شده اند. این ترمیم های همرنگ دندان به دلیل زیبایی که دارند، برای ترمیم دندان های جلویی مفید هستند.

کامپوزیت هایی که اکنون مورد استفاده قرار می گیرند در ابتدا به شکل خمیر هستند و کامپوزیت نوری نامیده می شوند، زیرا در حضور نور شروع به سفت شدن می کنند. کامپوزیت ها مخلوطی از مواد به نام مونومر هستند که این مونومرها در حضور نور سفت شده و تبدیل به ماده ای سخت به نام پلیمر می شوند. همان طور که گفته شد، این کامپوزیت ها به شکل خمیر هستند که دندانپزشک می تواند آن ها را به راحتی در حفره تراش داده شده روی دندان قرار دهد و آن را به شکل دلخواه شکل دهد. سپس با استفاده از نور آن را پلیمریزه و به حالت سفت و سخت در می آورد.

نوری که امروزه برای سخت شدن کامپوزیت ها استفاده می شود، طیف آبی نور مرئی است. پس بر خلاف آن که عده ای به اشتباه آن را لیزر یا اشعه ماورای بنفش می نامند، این نور همان نور مرئی است. این نور، قدرت نفوذ به حدود ۲ میلیمتر از کامپوزیت را دارا است. پس دندانپزشک باید لایه به لایه، کامپوزیت را روی دندان بگذارد و هر بار حدود ۲۰ تا ۳۰ ثانیه نور آبی را بتاباند تا هر لایه سفت شود و بعد لایه بعدی را بگذارد. اگر کامپوزیت نور کافی دریافت نکند، ماده به خوبی سفت نمی شود و احتمال شکستگی در ترمیم و همچنین رنگ پذیری و تغییر رنگ آن در آینده وجود دارد. بعد از سفت شدن کامپوزیت، دندانپزشک با استفاده از وسایل و برس های مخصوص، سطح آن را پولیش می کند تا زیبا و براق شود. از آنجا که رنگ های گوناگونی از کامپوزیت وجود دارد، دندانپزشک رنگی را انتخاب می کند که بیشترین شباهت را به رنگ دندان اولیه داشته باشد.

ترمیم های کامپوزیتی باید هر ساله توسط دندانپزشک چک شوند تا در صورت به وجود آمدن هر گونه نقص در ترمیم، دندان مجددا ترمیم شود تا دچار پوسیدگی های ثانویه نشود. از دیگر مزایای کامپوزیت، علاوه بر زیبایی، این است که این ماده با استفاده از تمهیداتی که توسط دندانپزشک به کار بسته می شود، قابلیت چسبیدن به نسج دندان را دارد. همین امر باعث می شود تا نیاز نباشد که دندانپزشک تراش زیادی به دندان بدهد (بر خلاف آمالگام که نیاز به تراش نسج بیشتری از دندان دارد تا ترمیم از دندان جدا نشود). بنابراین با استفاده از کامپوزیت ها می توان بافت بیشتری از دندان را حفظ کرد. از کامپوزیت علاوه بر ترمیم پوسیدگی ها، برای ترمیم شکستگی لبه دندان های جلویی، بستن فاصله های بین دندانی، تصحیح شکل دندان های بد فرم، و ارتودنسی برای چسباندن سیم های ارتودنسی ثابت، استفاده می شود.

مساله ای که طی کار کردن با کامپوزیت مهم است، این است که دندان مورد نظر و محیط اطراف آن باید تا جایی که امکان دارد خشک باشد تا حداکثر چسبندگی کامپوزیت با دندان فراهم شود. دندانپزشک این کار را با استفاده از پنبه و ساکشن های قوی انجام می دهد و بیمار نیز باید در این مرحله همکاری لازم را با دندانپزشک انجام دهد. کامپوزیت ها را عموما در دندان های جلویی به کار می برند، چرا که مساله زیبایی در این دندان ها بسیار مطرح است. امروزه کامپوزیت های جدیدی به بازار آمده اند که از استحکام بیشتری برخوردارند و می توان برای پر کردن دندان های خلفی هم از آن ها استفاده کرد.